Tuir video amatiran ne’ebé fo sai iha youtube.com hatudu katak antes fo mensajem ba povu TL ne’ebe transmit liu hosi Radio Televizaun Timor-Leste (RTTL,EP) Xanana hakuak Taur no Jose Agustinho dos Santos Naimori Bucar hodi tanis ba malu. Taur rei Xanana no hanesan mos Xanana rei Taur hanesan ema nain rua ne’ebe dok ba malu iha tinan barak foin maka hetan malu fila-fali.
“Ami prontu atu responde ba situasaun defisil ne’ebé mosu dau-daun. Ami la fo kulpa ba ema ida. Nu’udar partidus politikus ami senti responsabilidade bo’ot ida katak ami tenki prepara a’an atu bele fo dalan diak ida hodi hasai povu hosi krizi politik ida ne’e.”
Hateten Prezidente Partidu CNRT, Kay Rala Xanana Gusmão wainhira hasoru malu ho Prezidente Partidu PLP, Taur Matan Ruak no Conselleiru Partidu Khunto, José Agostinho do Santos Naimori Bucar iha Singapura para fortifika plataforma AMP hodi responde situasaun politika rai laran.
Xanana lori AMP nia naran hato’o nia respeitu ba Prezidente Repúblika, DR. Francisco Guterres Lú Olo no instituisions tomak hodi afirma katak partidu 3 ne’ebe tuir sira nia konferensia idak-idak hari’i AMP prontu atu responde ba situasaun defisil ne’ebe mosu daun-daun ne’e. AMP prontu hasai povu hosi krizi politik ida ne’e.
Xanana esplika liutan, hasoru malu entre jerente partidu CNRT, PLP no Khunto nu’udar loron historiku hodi fo mensajem ba povu tomak. Mensajem de kunfiansa. Mensajem hakmatek ninian.
Tanba hateten Xanana, hafoin rona tiha dirijentes partidu PLP ho Khunto ninian konaba situasaun iha rai laran, partidu AMP senti iha obrigasaun bo’ot atu responde ba interese nasaun ninian. Nune’e maka sira hare fila-fali akordu politiku entre partidu politiku nain 3 ne’ebe asina tiha ona loron hirak liuba.
Esplika Xanana, Prezidente Repúblika hakerek karta ba nia hodi dehan katak senti orgullu tanba situasaun rai laran iha aspeitu positivu. Sosiadade kumesa deskute konstituisaun. Kumesa kumpriende prosesu konstrusaun estadu. Katak, situasaun ne’e maka lori povu TL atu kumpriende diak liutan prosesu konstrusaun estadu no konstrusaun nasaun.
“Ami nain 3 espera PR sei kumpri konstituisaun. Ami sei fo apoiu tomak atu kumpri konstituisaun. Tanba konstituisaun maka garante vida ba estadu tomak. Garante vida ba nasaun tomak,” dehan Xanana hodi husu povu atu lalika laran taridu. Lalika perkupa barak. Iha difikuldade hanesan ne’e maka buka malu tahu hamutuk hanoin.
Konaba hirus malu entre Xanana no Taur, nia dehan dala ruma ema bele husu nusa maka Xanana ho Taur hirus malu tiha, agora hakuak malu. Nu’udar humanu ita hotu iha komportu sira loron-loron nian. Hahu hosi uma laran, iha vizinyu to’o iha suku. Ne’e problema ki’ik lós kompara ho interese nasional.
Xanana mós gava povu tomak nia maturidade politika iha situasaun ida ne’e hodi moris hakmatek, dame no iha paz nia laran hodi hatudu maturidade politika. Hatudu kbi’it atu lori estadu TL ba oin.
La-obriga Viola Konstituisaun
Iha deskursu ne’e Xanana mós afirma katak, bloku AMP nia komprimisiu maka sei la obriga ema ruma. Liu-liu Prezidente Repúblika atu viola konstituisaun. Maibé, sei AMP hetan kunfiansa politika, bele fiar ba AMP sei hala’o nia responsabilidade hodi servi nasaun ho servi povu nomos hametin ita nia estadu.“Lia fuan badak ida ne’e fo sai hodi halakon tiha espekulasaun oin-oin. Katak, partidu politikus nain 3 nia orgaun sira maka tenta ita nia situasaun sira maka hanesan ne’e. Maibé ohin ami nain 3 mai fo hatene ba povu tomak katak ami sei simu ho responsabilidade tomak saida deit responsabilidade dever atu servi ho diak,” katak Xanana Gusmão hodi kaer Taur no Naimori nia liman metin nu’udar sinal forte ba oin.
@rttlep.tl
No comments:
Post a Comment